ลุงปลื้ม จันทุง ชาวสวน วัย 65 ปี แห่งบ้านวังเลน หมู่ที่ 6 ตำบลเกาะเต่า อำเภอป่าพะยอม เริ่มทำสวนมาตั้งแต่ปี 2520 ในพื้นที่ 14 ไร่ ครั้งแรกปลูกทุเรียนหมอนทอง แต่พอทุเรียนเริ่มให้ผลผลิต โรครากเน่าโคนเน่า ทำสวนทุเรียน ตายจนเหลือแค่ 3 ต้น แต่ด้วยเป็นคนสู้ชีวิตไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค ใด้ปลูกมังคุด 215 ต้น ลองกอง 120 ต้น และปลูกพืชอื่น ๆ แซมหลายชนิด มีสะตอ มะพร้าว จำปาดะ ส้มแขก เงาะ สะละ

ในขณะสวนมังคุด ยังไม่ให้ผลผลิต ไปทำธุรกิจยางแผ่นรมควัน แต่ด้วยความผันผวนของราคายาง ต้องขายอุปกรณ์ทั้งหมด กลับมาปรับปรุงสวนใหม่ ในปี 2545 มีการปรับปรุงระบบน้ำในสวน และเริ่มคิดว่า “หากทำเกษตรเคมีใช้ปุ๋ยเคมี ใช้สารเคมีอยู่ เราจะเป็นทาสต่างชาติตลอดไป” จึงหันมาให้ความสนใจกับการปรับปรุงบำรุงดินอย่างจริงจัง เริ่มจาก เก็บตัวอย่างดินไปตรวจวิเคราะห์ ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง และค่าธาตุอาหาร ในดินปีละ 2 ครั้ง โดยการหาวัสดุที่ให้ธาตุอาหารแก่พืช ที่มีอยู่ในท้องถิ่น มาทำปุ๋ยแทนปุ๋ยเคมีราคาแพงที่นำเข้าจากต่างประเทศ ตั้งแต่ปี 2548 เป็นต้นมา

ลุงปลื้ม เล่าให้ฟังว่า การทำสวนไม้ผลแบบเกษตรอินทรีย์ มีต้นทุนต่ำมาก และที่สำคัญที่สวนทำให้ออกนอกฤดูด้วย จึงได้ราคาดี และมีการปลูกผักเหมียงพันธุ์ใบใหญ่ ร่วมในสวน จำนวน 2,500 ต้น ปี 2554 ที่ผ่านมา ผลิตไม้ผลนอกฤดูทั้งมังคุดและลองกอง ซึ่งผลผลิตเก็บเกี่ยวช่วงปีใหม่ มังคุดได้ผลผลิต 7 ต้น ผลผลิตคุณภาพดีกว่าร้อยละ 80 ได้ราคา กิโลกรัมละ 31 บาท ลองกองได้ผลผลิต 3 ต้น คุณภาพดีกว่าร้อยละ 80 เช่นกัน ได้ราคากิโลกรัมละ 25 บาท นอกจากนั้น ยังมีผลผลิตผักเหมียง ราว 600 กิโลกรัม และรายได้จากพืชอื่น ๆ เช่น มะพร้าว 6,000 กว่าผล สะตอ ราว 2,000 ฟัง หน่อไม้ ส้มแขก พริก มะเขือ หน่อไม้ ซึ่งทำให้มีรายได้ตลอดปี มีรายได้รวมราวสี่แสนบาท แต่มีต้นทุนทั้งปี แค่ 32,000 บาท เท่านั้น

ให้ออกดอกออกผลนอกฤดูกาลนั้น ลุงปลื้มยึดหลัก “ดินดี น้ำดี คุณภาพดี ภูมิปัญญาดี ตลาดปี” ด้วยสภาพที่ตั้งสวนลุงปลื้ม มีลำน้ำล้อมรอบ 3 ด้าน อีกด้านติดถนน พื้นที่ลาดเอียงสู่ลำน้ำ มีน้ำจากอ่างเก็บน้ำวังเลน ปล่อยตามท่อไม่ต้องใช้พลังงาน มีการปรับปรุงบำรุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง ตามค่าวิเคราะห์ดิน ทำให้ดินมีชีวิต การดูแลผลไม้ เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม จากการเก็บเกี่ยวก็ตัดแต่งกิ่ง ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ เดือนเมษายน ให้น้ำสม่ำเสมอ พฤษภาคม หยุดให้น้ำ พอถึงเดือนมิถุนายน ปล่อยให้กระทบแล้ง ช่วงกรกฎาคม – สิงหาคม ออกดอก ตัดแต่งดอก เดือนกันยายน ตัดแต่งผล ใส่ปุ๋ยบำรุงผล ตุลาคม – พฤศจิกายน ต้องดูแลและจัดการให้ผลผลิตมีคุณภาพดี โดยเฉพาะศัตรูพืช ใช้ควันไฟไล่แมลง พอถึงปลายปี – ต้นปี เป็นช่วงเก็บเกี่ยว ผลผลิตที่มีคุณภาพ ก็จะได้ราคาดี

วันนี้ สวนลุงปลื้มได้รับการรับรอง แหล่งผลิตพืช GAP โครงการความปลอดภัยอาหาร Food safety ด้านพืช และกำลังขอการรับรองเกษตรอินทรีย์ เมื่อตัวเองทดลองทำประสบความสำเร็จแล้ว ขยายผลให้เพื่อนบ้าน จนเกิดกลุ่มผลิตไม้ผลบ้านวังเลน มีสมาชิก 10 คน และยังได้ร่วมกับศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตร ตำบลเกาะเต่า เปิดสวนเป็นศูนย์เรียนรู้การผลิตไม้ผล พร้อมถ่ายทอดความรู้เป็นวิทยาทานแก่เกษตรกร ผู้สนใจ ตลอดทั้งได้ปรับปรุงบริเวณสวนให้มีสภาพเหมาะแก่การพักผ่อน มีทั้งนกนานาชนิด กระรอก กระแต ไก่ป่า บริเวณลำธาร สามารถอาบน้ำ เล่นน้ำ ได้อย่างปลอดภัย แต่ที่สำคัญผลผลิตในสวนทุกอย่างปลอดภัยร้อยเปอร์เซ็นต์ ลุงปลื้ม ได้รับการพิจารณาเป็นเกษตรดีเด่นสาขาทำสวนและส่งคัดเลือกระดับภาคแล้วด้วย จึงขอแรงใจชาวพัทลุง ช่วยกันเชียร์ลุงปลื้มให้เป็นเกษตรดีเด่นแห่งชาติ สำหรับผู้สนใจจะไปเรียนรู้การผลิตไม้ผลอินทรีย์นอกฤดู หรือพักผ่อน เล่นน้ำ ค้างคืน ฟังเสียงไก่ป่า ฟังเสียงนก ติดต่อเบอร์ตรงลุงปลื้ม 08-7298-0913 หรือติดต่อสำนักงานเกษตรอำเภอป่าพะยอม โทร.0-7462-4459

ไพรวัลณ์ ชูใหม่/รายงาน